Wat is prostaatkanker

Helaas krijgen steeds meer mensen te maken met prostaatkanker. Voordat we daar dieper op ingaan leggen we eerst uit hoe de prostaat werkt. Dit is namelijk een klier onder de blaas van de man. Door je prostaat heen loopt de plasbuis. Deze vervoert urine vanuit de blaas en zaadcellen vanuit de balzakken. Er wordt een zaadvloeistof gemaakt in de prostaat. Op het moment dat een man klaarkomt, wordt in de prostaat zaadvloeistof bij de zaadcellen gevoegd. De prostaat is een orgaan dat blijft groeien, ook na je puberteit. Daardoor kunnen er ook afwijkingen ontstaan. Twee van de meest voorkomende aandoeningen aan de prostaat zijn de goedaardige prostaatvergroting (noemen ze ook wel oudemannenkwaal) en prostaatkanker. Helaas is prostaatkanker een van de meest voorkomende kanker bij mannen in Nederland. Meestal gaat het hierbij over een langzaam groeiende vorm van kanker. Er bestaat een kans van 1 op 10 dat mannen met deze vorm van kanker te maken krijgen.

Verdeling kankercellen

Bij prostaatkanker wordt er een verdeling gemaakt in drie groepen als het over kankergezwellen (tumoren) gaat, namelijk de kleine en onschuldige tumoren, dan is er de kleine tumor die nog kan groeien, maar niet groter is dan de prostaat en als laatste is er de tumor die de prostaat uitgroeit.

Diagnose prostaatkanker

Ieder jaar krijgen ongeveer 12000 mannen in Nederland te horen dat zij prostaatkanker hebben. Dit krijg je niet zomaar te horen, er is vaak al een heel onderzoek aan vooraf gegaan. Mannen zijn in het begin vaak ongerust, ze horen dat iemand prostaatkanker heeft en gaan dan bij zichzelf na of dat zij het ook hebben. Om daar achter te komen dien je naar de huisarts te gaan. Een deel van de mannen komt eerst bij de huisarts terecht omdat zij last hebben van moeite met plassen. Een huisarts heeft vervolgens twee methoden die iets meer kunnen vertellen over de mogelijke aanwezigheid van prostaatkanker: de PSA-test en het rectaal toucher. Bij deze laatste methode voelt een huisarts via de anus met een vinger hoe groot de prostaat is. Daarbij geldt dat hoe groter de prostaat is, des te groter de kans is dat er sprake is van prostaatkanker. Maar hierbij moet er ook aan gedacht worden dat bij mannen de omvang van de prostaat toeneemt met het stijgen van de leeftijd. Vaak gaat het dan ook over een goedaardige vergroting van de prostaat.

PSA test

Dan is er nog de PSA-test en deze test meet de hoeveelheid PSA in het bloed. Deze afkorting PSA staat voor prostaat specifiek antigeen. Het gaat daarbij over een eiwit dat aan wordt gemaakt en uit wordt gescheiden door de cellen van de prostaat. Vanaf het moment dat de hoeveelheid PSA in je bloed toeneemt, dan zou dat kunnen wijzen op prostaatkanker, maar dat hoeft niet. Er zijn verder nog een aantal diagnostische middelen die aan kunnen tonen of iemand prostaatkanker heeft. Er is dan altijd ook meer onderzoek nodig om vast te stellen in welke mate iemand prostaatkanker heeft en hoe de behandeling er uit komt te zien.

Behandeling prostaatkanker

Bij prostaatkanker gaat het vaak over verschillende vormen waar iemand mee te maken kan krijgen. Er wordt hierbij een onderscheid gemaakt in prostaatkanker die levensbedreigend is en prostaatkanker die naar alle waarschijnlijkheid nooit (ernstige) klachten zal veroorzaken. Als het gaat over de eerste vorm van prostaatkanker dan moet er hoe dan ook snel  gehandeld worden. Bij de tweede optie gaat het er over of iemand behandeld wil worden of dat je het gewoon in de gaten laat houden en er nu niets aan laat doen. De keuze die gemaakt worden, zal in overleg worden gedaan met de arts en de patiënt. Als er gekozen wordt voor behandelen, dan kan dit in veel  gevallen leiden tot genezing. Er kan alleen niet altijd vast worden gesteld of dat de prostaatkanker waar de man mee te maken krijgt levensbedreigend is of niet.

Vanaf het moment dat de patiënt kiest voor een behandeling van prostaatkanker, kan dat op verschillende manieren. Vanaf het moment dat de prostaatkanker nog niet is uitgezaaid, is een genezende behandeling mogelijk. Daarbij kan er gekozen worden voor bestraling (radiotherapie) en/of een operatie waarbij de prostaat wordt weggehaald en dat noemen we ook wel prostatectomie.

Er wordt altijd een controle uitgevoerd om te zien of dat er sprake is van uitzaaiingen. Dit wordt gedaan door de lymfeklieren in de onderbuik weg te halen. Deze worden dan onderzocht op de aanwezigheid van (uitgezaaide) tumorcellen. Meestal vindt hiervoor een kijkoperatie plaats met gebruik van de operatierobot. Hierbij maakt de uroloog een kleine snede in de buik. Daardoor kunnen dan de ‘armen’ van de operatierobot in de buik worden gebracht. De armen hebben een camera en ook een aantal operatie-instrumenten. Van buitenaf kan de uroloog de robot bedienen en kan dan vanaf een scherm alles goed bekijken en vergroten.

Bevolkingsonderzoek prostaatkanker

Er komen per jaar ongeveer 12.000 mannen  bij met prostaatkanker en per jaar overlijden er in Nederland ook 3000 mannen aan prostaatkanker. Als het op tijd op wordt gespoord, kunnen er dus veel levens bespaard worden. Er bestaat ook een test die prostaatkanker vroegtijdig op kan sporen, de PSA test. Er zijn regelmatig mannen die met klachten naar de huisarts gaan en als zij er op tijd bij zijn en er zijn nog geen uitzaaiingen dan kunnen zij snel behandeld worden. Maar het is bij prostaatkankermoeilijk in te schatten hoe het gaat. Er zijn wel steeds betere technieken die vast kunnen stellen wat er gaande is, maar het is toch belangrijk dat er meer wordt gedaan aan het onderzoek naar prostaatkanker. Soms blijven mannen ook liever weg bij de huisarts omdat het een vervelend onderzoek kan zijn, maar het is beter om wel naar de huisarts te gaan zodat er iets aan gedaan kan worden! Als je een vermoeden hebt van prostaatkanker, bezoek dan de huisarts zodat je duidelijkheid krijgt en behandeld kan worden als dat nodig is.