Wat is borstkanker
Per jaar krijgen in Nederland veel vrouwen te horen dat zij borstkanker hebben. Het is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vrouwen hebben een kans van een op acht om hier mee te maken te krijgen in hun leven. Voordat vrouwen 30 jaar zijn, is het een zeldzame ziekte. Maar vanaf dat jaar neemt het aantal vrouwen dat met borstkanker te maken krijgt toe. Ongeveer 75% van de vrouwen bij wie deze vorm van kanker vast wordt gesteld is 50 jaar of ouder. Borstkanker kan echter ook bij mannen voorkomen, maar dit is in Nederland maar heel zeldzaam. Ongeveer 100 mannen krijgen per jaar deze diagnose in Nederland. Op het een moment te horen krijgt dat hij borstkanker heeft kan dat met een erfelijke aanleg te maken hebben.
Groeiwijze en uitzaaiingen
Je kunt op verschillende plaatsen in je borst te maken krijgen met borstkanker. Meestal gaat het over een ductaalcarcinoom. Dit ontstaat in de melkbuisjes van de borst, maar er kan ook sprake zijn van een lobulair carcinoom. Dit begint in de melkkliertjes. Maar er bestaat bij deze vorm van kanker ook een risico dat kankercellendoor het lichaam worden verspreid. Wanneer de kankercellen in een lymfevat terechtkomen, dan kunnen deze in de lymfeklieren uitgroeien tot eenuitzaaiing.
Beginstadium van borstkanker
Soms wordt borstkanker vroeg ontdekt. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer vrouwen mee doen aan het bevolkingsonderzoek. Meestal constateert de dokter dan dat de kankercellen alleen in de melkbuisjesaanwezig zijn. Daarbij wordt ook uitgelegd aan de patiënt dat de cellen niet door dewand van de melkbuisjes heen groeien. Dit noemen we ook wel een ‘nietinfiltrerende’ tumor. Vaak gaat het hierbij over een ductaal carcinoma in situ (afgekort als DCIS). Bij DCIS zie je ook geen knobbel op de borst, vaak voel je dit ook niet. Als er een foto wordt gemaakt, kun je vaak wel ‘microcalcificaties’ / ‘kalkspatjes’ zien.
Symptomen borstkanker
De symptomen van borstkanker zijn van belang om te herkennen. Er zijn namelijk een aantal veranderingen in je borst die zouden kunnen wijzen op deze vorm van kanker. Meestal gaat het over een knobbeltje. Daarbij gaat het over een verdikking in
de borst die net weer wat anders aanvoelt dan de bobbeligheiddie je normaal wel zou herkennen. De knobbeltjes voelen allemaal weer op een andere manier aan. Vaak is het een plekje in de borst dat net wat stugger of harder is dan het overige weefsel. Het kan ook kogelrond zijn en wegglijden onder je vingers, zoals een knikker. Maar je kunt ook een verdikte schijf voelen of een strengetjeachter de tepel. De knobbeltjes doen meestal geen pijn. Toch zijn er ook andere afwijkingen die kunnen duiden op borstkanker, daarbij kun je denken aan deukjes of kuiltjes in de huid, een sinds kort ingetrokken tepel, een verandering van de tepel, waarbij je kunt denken aan roodheid. Het kan ook zijn dat je last hebt van bruin of bloederig vocht uit de tepel. Ook wanneer je last hebt van pijn in de borst op een plek waar ook het klierweefsel net wat anders aanvoelt moet je denken aan een mogelijke vorm van borstkanker. Dit hoeft niet, maar het is wel van belang om in de gaten te houden en te bespreken met je huisarts. Ook wanneer je borst warm aanvoelt en rood is gekleurd of je hebt wondjes die niet genezen, houd het dan in de gaten en ga er op tijd mee naar de huisarts.
Diagnose borstkanker
Het is belangrijk dat borstkanker op tijd wordt ontdekt. Vrouwen tussen de 50 en 75 jaar krijgen in Nederland iedere twee jaar een uitnodigingvoor het bevolkingsonderzoek borstkanker, dit is een screening. Er worden tijdens het bevolkingsonderzoek röntgenfoto’s van de borsten (mammografie) gemaakt. Als de uitslag bekend is dan wordt deze naar de huisarts toegestuurd. Als er op de röntgenfoto’s een afwijking te zien is, dan zal de arts contact met je opnemen en aangeven wat er gezien is op te foto’s. Wanneer nodig kunnen er verdere onderzoeken worden gepland. Als je een voelbare of zichtbare verandering in of aan je borst ontdekt, dan dien je daarmee naar de huisarts te gaan. Je hoeft het niet aan te kijken, bij twijfel kun je beter op tijd naar de huisarts gaan zodat het in de gaten wordt gehouden en wordt onderzocht. Meestal zijn de borstafwijkingen onschuldig en goedaardig. Toch moet het goed in de gaten worden gehouden.
Onderzoeken die uitgevoerd kunnen worden bij borstkanker zijn:
- lichamelijk onderzoek, de borsten worden bekeken en bevoeld.
- mammografie, dit is een röntgenfoto van de borsten.
- echografie, bij dit onderzoek wordt er gebruik gemaakt van geluidsgolven. Deze hoor je niet, maar door weerkaatsing worden organen en of weefsel zichtbaar op het scherm bij de arts.
- punctie, hierbij worden weefselcellen opgezogen met een dunne holle naald.
- biopsie, dit wordt ingezet om tot een definitieve diagnose te komen. Daarbij worden stukjes weefsel weggehaald van de plaats waar deafwijking zit.
Operatie bij borstkanker
Als een man of vrouw borstkanker heeft, dan vindt er vaak een operatie plaats. Vaak gaat het bij borstkanker over een plaatselijke behandeling. Daarbij verwijdert de chirurg hetaangedane weefsel ruim. Er zijn twee soorten operaties die uitgevoerd kunnen worden bij borstkanker, namelijk de borstamputatie ook wel ablatio genoemd en de borstsparende operatie.
Bestraling en chemotherapie bij borstkanker
De behandeling die wordt ingezet na een operatie bij borstkanker kan bestaan uit bestraling en chemotherapie, welke keuze gemaakt wordt hangt af van welke vorm van borstkanker je hebt en in welke mate. Daarnaast hangt het ook af van wat zij tijdens de operatie hebben gevonden. Alle behandelingen worden met je besproken en dan kun je zelf mee vaststellen welke behandelingen je wil ondergaan. Een arts zal je adviseren, maar dat wil niet zeggen dat je deze behandelingen ook moet ondergaan. Wanneer de keuze uit gaat naar chemotherapie bij borstkanker, dan gaat het over een behandeling van kanker met celdodende of celdelingremmende medicijnen. Dit noemen we ook wel cytostatica. Daarbij zijn er weer een aantal soorten deze hebben allemaal hun eigen werking.